You are currently viewing Kobra Etkisi: Daha da Kötüye

Kobra Etkisi: Daha da Kötüye

Kötüye giden veya olumsuz bir durumu düzeltmek veya ortadan kaldırmak için uygulanan tedbir ve eylemlerin, olayları daha da vahime sürüklemesine “Kobra Etkisi” denilmektedir. Sıklıkla da ekonomi ve siyasetteki yanlış uygulamaların beklenmedik sonuçlar doğurabileceğini belirtmek için kullanılıyor.

Bu terim ise bir sorunu çözmek için tasarlanan teşviklerin, insanların bu sorunu daha da kötüleştirdiği için ödüllendirildiğinde ortaya çıkmış. Eskiden İngiliz sömürgesi olan Hindistan’ın başkenti Delhi’de vahşi kobra yılanı sayısı o kadar artmıştı ki bu yılanlar birçok sivil ve İngiliz askerinin ölümüne neden olur. Askerlerini bu yılanlardan nasıl koruyacağını bilemeyen İngiliz Hükümeti ise ölü kobra getiren her Hintliye ödül olarak belirli bir miktar para vermeyi teklif eder.

Hintliler ise yılanlar ile birlikte yaşamayı öğrendikleri için bu iş onlar için hiç de zor değildi ve başlangıçta bu yöntem başarılı olur. Ödül almak için o kadar çok yılan öldürüldü ki kobra nüfusu tükenme durumuna gelir.

Fakat bu durumu bir gelir kapısı olarak görüp fırsata çevirmek isteyen girişimciler kobra üretim çiftlikleri kurmaya başlarlar. Üretip yetiştirdikleri kobraları, İngilizlere götürüp “yakaladık” diye ödül alırlar.

Kobra başına £1 ödeme yapan İngiliz Hükümeti, hem bütçeye fazla yük olmasından hem de durumun farkına varması sebebiyle ödül uygulamasını iptal eder. Hint halkı ise artık para etmeyen ve elinde kalan kobraları doğaya salar. Böylelikle suni olarak çoğaltılan kobra nüfusu doğada da haddinden fazla artmış olur.

Nihayetinde İngilizlerin kurtulmak istediği kobra sayısından çok daha fazlası artık sokaklardadır. O gün bu gündür ise; kötü gidişatı kontrol edilmek için yapılan müdahaleler sonucu daha vahim hallere düşen durumlar için “Kobra Etkisi” terimi kullanılmaktadır.